İktidarın, Euro bölgesine ve banka birliğine girmeye yönelik yol haritası beklediğini açıklamasının ardından Piyasa Ekonomisi Enstitüsü, Bulgaristan’ın ortak para birliğine girmesi durumunda beklenen etkiler konusunda bir analiz yayınladı.

Bulgaristan’ın Euro bölgesine girmesi, bunun ülke ekonomisine hem kısa vadeli hem de uzun vadeli pozitifleri olacak. Enstitünün analizine göre, ülke Euro bögesinin bekleme odasına (ERM II) alındığı andan itibaren bu pozitifler hemen hissedilmeye başlanacak.

Euro bölgesinin bekleme odasına alınan ülkelerin kredi reytinglerinin yükseldiği gözlemlenirken, Euro’ya geçilmesiyle ekstradan bir yükselme kaydediliyor. Reytingin artması genellikle o ülke için, iş dünyası ve vatandaşları için daha düşük faiz anlamına gelirken, daha kolay finansman ve ekonomiye daha çok yatırım sağlıyor.

Nihayet reform yapılacak

En önemli getiri ise, Bulgaristan’ın Euro bölgesine ve ERM II’ye grime hazırlıkları ekonomistlere göre reformları tetikleyecek. ERM II’ye grime “yüksek oranda sabit yakınlaşma”yı garantileyecek olan yapısal değişimlerin gerçekleştirilmesine yönelik angajmanların üstlenilmesine bağlı olacak. Beklenen olumlu etki, Bulgaristan’ın Avrupa Birliği’ne üyelik için hazırlandığı 1997-2007 dönemi ile de kıyaslanabilir, zira bu dönem ülkenin kalkınması için en iyi dönem sayılır.

Bankalar daha sıkı kontrol edilecek

Yerli bankalar için Euro’nun kabul edilmesi, otomatik olarak Avrupa Bnkalar Birliğine girmek anlamına gelecek. Avrupa bölgesindeki ortak banka denetimine katılma demek, bankacılık sektöründeki güvenin artırılması demek ve bu kötü örneklerin riskini azaltacak.

Avrupa bölgesine girmek ve ortak fonlara ulaşım hakkı kazanmak gelecek krizlere karşı sigorta sayılır (mesela 700 milyarlık Avrupai istikrar mekanizması, problemli bankaları yapılandırmak için ortak mekanizma ve Avrupa Merkez Bankası’ndan finansman). Bu, bankacılık sistemi için riskleri ciddi biçimde azaltıyor ve kriz dönemlerinin daha kolay atlatılmasını sağlıyor.

Havale ücretleri düşüyor

Euro bölgesine girmekle birlikte döviz değiştirme ve banka havalesine yönelik ücretler de düşüyor. Enstitünün hesaplarına göre, sadece dış ticaretin amaçları için değiştirilen dövizlerden yapılan tasarruf 450 milyon Euro’yu aşıyor. Bu, yılda GSMH’nın yaklaşık yüzde 1’ini teşkil ediyor ve firmaların kar payının üzerine konulan verginin azaltılması anlamına geliyor. Bu yolla tasarruf edilen paralar, Bulgaristanlı firmalarda kalacak.

Ayrıca, Euro bölgesine katılmak bölge içinde yapılan banka havaleleri için ödenen ücretlerin düşmesini de sağlayacak. Bu, iş dünyası ve vatandaşlar için her yıl 5-6 milyon Euro tasarruf demek.

Euro bölgesine üyelik ile ilgili efsaneler

Yüksek enflasyon korkuları çok abartılı. Avrupa Merkez Bankası, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü ve başka kurumların analizlerine göre, enflasyon etkisi yüzde 0,3’ü aşmıyor, bu ise yüzde 1’in çok gerisinde bulunuyor.

Bulgaristan ekonomisinin büyümesine yönelik efsane de doğru değil. Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında yapılan bir kıyaslamaya göre, Euro bölgesinde bulunanlar ile bölgenin dışında olanlar arasında Euro bölgesine girdikten sonra ekonomik büyümenin olumsuz yönde etkilenmediği görülüyor.

Bir diğer iddiaya göre “Bulgaristan ikinci Yunanistan olacak”. Ekonomi uzmanlarına göre iki ülke arasında hem kötü dönemlerle hem de iyi dönemlerle ilgili köklü farklar bulunuyor. Her yıl Bulgaristan Yunanistan’dan daha yüksek ekonomik büyüme kaydediyor, Bulgaristan’ın devlet borcu ise Yunanistan’ınkinden yedi misli daha düşük.

Euro bölgesine doğru neden şimdi gidilmeli

Piyasa Ekonomisi Enstitüsü’ne göre, eğer Bulgaristan gecikir veya adaylığını ertelerse çok şey kaybedecek. Enstitünün uzmanlarına göre, halihazırda Avrupa’nın ve Bulgaristan’ın ekonomileri açısından iyi sayılan dönemde müracat etmenin sonucunda olumlu karar çıkması daha çok muhtemel.
Euro bölgesinin bekleme odası, krizden dolayı on yıldan beri üye almamıştır ve şimdiki olumlu zaman dilimi değerlendirilmelidir. Bulgaristan da daha iyi bir pozisyonda bulunuyor, ülke artık çok büyük makroekonomik dengesizlikleri bulunan gruptan çıktı, yakında kredi reytingi yükseltildi, Ocak 2018’de ise AB dönem başkanı oldu.

Euro bölgesinin hızını yakalamak

Öte yandan, Euro bölgesi durmadan değişiyor. Euro bölgesi diğerlerinden daha hızlı entegre oluyor ve iki vitesli Avrupa riski için somut şartlar oluşuyor. Bu bölünme İngilterenin çıkması ile de hız kazanıyor ki, yeni durum Euor bölgesinde bulunan ve dışarıda kalan ülkelerin güç dengesini de değiştiriyor. Kararların, Euro bölgesinde bulunan ülkeler tarafından alınmasına yönelik ihtimaller artarken, dışında kalan ülkelerin sınırlı etkiye sahip olmaları olası bir durum.

Eğer bu fırsat kaçırılırsa, Bulgaristan bir sonraki uygun zamanı daha çok bekler. 2019’da, Avrupa Parlamentosu seçimleri var, Avrupa Komisyonu’nun ve Avrupa Merkez Bankasının kadrosu değişecek. 2019’dan sonra ne olacağını kimse bilmiyor, bu yüzden de ekonomi uzmanları derhal müracat etme fırsatının kaçırılmaması konusunda uyarıyor. Kaynak: Dnevnik.bg

Bakış.bg